Zelf een houten tuinschutting maken

Hier gaan we het hebben over houten schuttingen. We bespreken twee typen: schuttingen van kant-en-klare tuinschermen en schuttingen die je helemaal zelf maakt van losse planken.

Welke gereedschappen kunnen van pas komen?

• Spade of grondboor (die kun je huren)
• Handzaag
• Waterpas
• Schietlood
• Schroefboormachine
• Lang meetlint
• Grote houten hamer
• Lijmklem
• Touw

• Ook de buren kijken straks tegen jouw schutting aan, stem even af of ze net zo enthousiast zijn over jouw plannen als jij zelf bent.
• Voor de hoogte van een schutting – of ‘erfafscheiding’ in ambtenarentaal – bestaan vaak gemeentelijke richtlijnen. Informeer hiernaar als je niet zeker bent of jouw project aan de voorschriften voldoet.
• Maak eerst een lijstje met wensen. Staat het voorkomen van inkijk bovenaan, of wil je juist een luchtige schutting met doorkijkjes? Moet de afscheiding vooral stevig zijn – bijvoorbeeld bestand tegen ravottende kinderen – of juist sierlijk?
• Hoe zit het met de lichtval en de schaduwwerking in de tuin wanneer die schutting er straks staat?

Tuinschermen zijn kant-en-klaar te koop in diverse houtsoorten, maar ook in andere materialen. Van beton tot kunststof en van composiet (kunststof vermengd met houtvezel) tot bamboe of gevlochten wilgentakken.

Het populairst zijn nog steeds houten tuinschermen, waarbij je de keuze hebt tussen hardhout of geïmpregneerd (vuren)hout. Hardhout gaat langer mee, maar is ook aanzienlijk duurder.

De voordelen van tuinschermen

• Je kunt kiezen uit een groot aantal fraaie ontwerpen.
• Je schutting staat er stukken sneller en makkelijker dan wanneer je zelf met losse planken aan de slag gaat.
• Je hebt minder palen nodig dan voor een plankenschutting.

Bijna alle tuinschermen hebben een standaard maat van: 180 x 180 cm, 120 x 180 cm, of 90 x 180 cm.

Zelf een houten schutting bouwen heeft het voordeel dat je helemaal vrij bent in het ontwerp en de keuze van de houtsoort. Van een simpele afscheiding met dunne latten, tot een schutting van gebeitst pallethout: ook met een klein budget kun je leuke dingen doen. Waar je ook voor kiest, de vraag is altijd: wordt het een schutting met horizontale of met verticale planken? Voor beide mogelijkheden is wat te zeggen. Met horizontale planken heb je minder hout nodig en is het gemakkelijker om een stevige constructie te maken. Verticale planken maken de tuin optisch groter en de kinderen kunnen er moeilijker overheen klimmen.

Of je nu tuinschermen gebruikt of losse planken, het grondwerk is hetzelfde.

• Meet de totale lengte van de schutting op om uit te rekenen hoeveel materiaal je nodig hebt. Houd er rekening mee dat de palen 80 cm diep de grond in gaan en koop voor de zekerheid een paar extra planken, want er is altijd uitval of zaagverlies.
• Maak de ondergrond zo vlak mogelijk en span een touw op 10 cm boven de grond over de hele lengte van de te plaatsen schutting.
• Graaf nu langs dit touw, op gelijke tussenafstand, 80 cm diepe gaten voor de palen. Dit doe je met een smalle spade of met een grondboor.
• Plaats de palen, te beginnen met de eindpalen. Gebruik een schietlood of waterpas om ervoor te zorgen dat de palen loodrecht staan en controleer of ze allemaal precies even hoog zijn, door een touw strak tussen de eindpalen te spannen. Tip: bevestig indien mogelijk eindpalen met een beugel aan de muur voor extra stevigheid.
• Er zijn verschillende manieren om de palen rotsvast te verankeren:
  • Vul het gat op met zand en stamp dit goed aan met een stok.
  • Vul het gat op met snelbeton.
  • Of gebruik speciale metalen paalsokkels.
  • Gepunte palen kun je ook (vanaf een keukentrap) met een grote houten hamer de grond inslaan. Blijf hierbij voortdurend controleren of de paal nog loodrecht staat. Tip: wanneer de paal een beetje is gedraaid na een klap met de hamer, kun je hem terugdraaien met een lijmklem.

Bij een schutting met verticale planken bevestig je eerst dwarsbalken onderaan, bovenaan en in het midden. Hiertegen schroef je de planken met roestvrijstalen schroeven. Het mooist is om dit verspringend te doen, aan de voorkant en de achterkant, zodat je wel een briesje in de tuin krijgt, maar geen inkijk.

Bij een schutting met horizontale planken zijn geen dwarsbalken nodig. Met de waterpas bij de hand, begin je met de onderste plank, een centimeter boven de grond. Tip: klem de plank eerst op zijn plaats met een lijmklem, dan heb je beide handen vrij om hem vast te schroeven. Bij gebruik van hardhout moet je de schroefgaten voorboren.

Tuinschermen worden gewoonlijk met metalen beugels aan de palen geschroefd. Met kant-en-klare schermen van 180 cm breed schiet je natuurlijk veel sneller op dan met losse planken, maar het uitmeten komt heel nauwkeurig, omdat de palen precies de juiste tussenafstand moeten hebben. Het laatste scherm zul je waarschijnlijk op maat moeten zagen.

Zoals gezegd: hardhout is beter bestand tegen de elementen dan geïmpregneerd hout. Maar elke houtsoort is vatbaar voor rot en voor verkleuring onder invloed van zonlicht. Een aantal maatregelen die je kunt nemen om je schutting te beschermen:

• • Zeker bij geïmpregneerd hout is het verstandig om de onderkant van de palen tot zo’n 10 cm boven de grond te behandelen met een beschermend middel als menie of acrylkit.
  • De paal vastzetten in beton helpt ook om paalrot te voorkomen. En helemaal professioneel is het om de palen boven de grond vast te zetten in paalhouders, die zijn verankerd in een betonnen voet.

• De bovenkant van de palen kun je tegen regenwater beschermen met een kapje of een stukje dakleer. Ook schuin afzagen helpt, omdat de regen dan direct afstroomt.
• Om het grijs worden van de schutting onder invloed van zonlicht tegen te gaan, kun je hem in de beits zetten. Informeer vooraf welk product geschikt is voor jouw houtsoort. Maar je kunt het verkleuren natuurlijk ook beschouwen als een natuurlijk patina, dat zijn eigen charme heeft.

Kies je toch liever voor een haag als tuinafscheiding? Dan vind je hier professioneel advies over het snoeien van de verschillende soorten hagen.