Kleding en veiligheid Tips en advies

Bouwen, vallen en Veiligheid: wat zijn de regels omtrent veiligheid op de bouwplaats in Nederland?

Met betrekking op veiligheid zijn er op een bouwplaats verschillende risico’s, en vallen is nog steeds één van de grootste risico’s: 70% van de ongevallen in de bouw worden door een val veroorzaakt, zo blijkt uit een analyse van de arbeidsinspectie.

  • val van een ladder of een steiger: 29%
  • val van op een hoogte: dak, verdieping, etc. : 21%
  • ongevallen door vallende objecten of door bewegende delen van een machine (18%).

Omdat vallen de meest voorkomende oorzaak is voor ongelukken zijn er in Nederland meerdere regels om valgevaar te voorkomen, en in het algeheel de veiligheid op de bouwplaats te verbeteren.

Wie is er verantwoordelijk voor de veiligheid op de bouwplaats?

Bij ieder incident wordt er altijd eerst gekeken bij wie de verantwoordelijkheid voor het ongeval ligt. Bijvoorbeeld, als de werkgever volgens de wet bepaalde maatregelen dient te nemen, en die verantwoordelijkheid niet correct heeft voldaan, kan het incident negatieve gevolgen hebben voor de werkgever. Het is daarom belangrijk dat zowel de werkgever en werknemer weten wie waar verantwoordelijk voor is.

Bij elk bouwproject zijn er vaak meerdere partijen verantwoordelijk:

  • werkgevers
  • werknemers
  • opdrachtgevers
  • vergunningverleners
  • architecten
  • adviseurs
  • leveranciers

In samenwerking met elkaar hoort het hele team er voor te zorgen dat alle werkzaamheden op de bouwplaats veilig worden uitgevoerd. De preventie van ongevallen is het belangrijkste, en een goede samenwerking tussen alle partijen kan de risico’s tot een minimum brengen. In het 2008 rapport van de arbeidsinspectie over veilig en gezond werken op de bouwplaats staat dat de werkomgeving aan de volgende eisen moet voldoen:

  • De risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moet van toepassing zijn op de actuele stand van zaken op de bouwplaats. Dus u moet als werkgever niet alleen een RI&E voor uw bedrijf hebben maar ook een locatie- specifieke object- of project-RI&E voor de verschillende bouwwerken. Een standaard RI&E zonder duidelijke relatie met de feitelijke situatie op de bouwplaats, voldoet niet.
    Meer informatie over risico-inventarisatie en -evaluatie vindt u hier.
  • Wanneer u samenwerkt met andere werkgevers en/of zelfstandigen, moeten de veiligheid en gezondheid goed geregeld zijn; dit betekent dat u met andere werkgevers en/of zelfstandigen moet afstemmen. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de opdrachtgever of uitvoerende partij. Deze stelt een coördinator aan die de zorg voor de veiligheid en gezondheid op de bouwplaats moet coördineren.
  • Voor risicovolle bouwwerken en voor grote bouwwerken moet de opdrachtgever een Veiligheids- en Gezondheidsplan (V&G-plan) opstellen.
    Meer informatie over het V&G plan.
  • De werkgever is verplicht de werknemer voor te lichten over alle risico’s die het werk met zich meebrengt, en hoort deze, in medewerking met alle andere betrokken partijen, te beperken.
    Daarom moet ieder bedrijf in Nederland een preventiemedewerker aanstellen, of één van de werknemers aanduiden om de preventietaken uit te voeren.
    Wat doet een preventiemedewerker?De preventiemedewerker geeft voorlichting over veilig werken aan alle betrokken werknemers over:

    • Het onderhoud van apparaten en gebruik van machines
    • Het werken met gevaarlijke/giftige stoffen
    • Het gebruik van de juiste beschermingsmiddelen

    De preventiemedewerker deelt ook mee aan het creëren van de RI&E en het aanpakken van veiligheidsgevaren. Als er niet meer dan 25 medewerkers in dienst zijn, mag de werkgever zelf de taak van preventiemedewerker uitvoeren.

Meer informatie over risico-inventarisatie en -evaluatie

Bedrijfshulpsverlening (bhv) is ook onderdeel van het RI&E plan van aanpak.

Wat doet een bhv’er?

Een bhv’er:

  • Verleent eerste hulp bij ongevallen
  • Beperkt en bestrijdt beginnende brand
  • Beperkt de gevolgen van ongevallen
  • Alarmeert en evacueert alle werknemers en andere aanwezigen op de bouwplaats in noodsituaties

Er zijn verschillende niveaus bedrijfshulpverlener, maar afhankelijk van het risico in het bedrijf/werkomgeving moet er minimaal één of meer werknemers zijn opgeleid als bhv’er, en iedere aanwezige bedrijfshulpverlener moet voor één of meer hulpverleningstaken zijn opgeleid. In ieder bedrijf ligt de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de werknemers bij de werkgever, dus is het uiterst belangrijk dat de werkgever blijvend controleert of alle hulpverleningstaken goed en veilig verdeeld zijn.

Waar wordt op gecontroleerd tijdens de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)?

  • toegankelijkheid werkplek
  • begaanbaarheid terrein
  • elektrische installatie
  • fysieke belasting
  • ladders en (rol)steigers
  • persoonlijke beschermingsmiddelen
  • (rand)beveiligingen en vanglijnen
  • Bekistingschotten
  • kwarts en asbest
  • verontreinigde grond
  • kruipruimtes

Wie is er verantwoordelijk voor de veiligheidshelmen?

De werkgever is verantwoordelijk voor het ter beschikking stellen van een veiligheidshelm, hoort er voor te zorgen dat de werknemers deze helm dragen, en dat de helmen in goede conditie zijn. De helm beschermt de werknemer tegen vallende voorwerpen, stoten van het hoofd, en giftige stoffen.
Elke helm moet gemerkt zijn met het CE-keurmerk. Volgens NEN-EN 397 moet de helm meerdere gegevens zichtbaar bevatten:

  • Welk materiaal de helmschaal van is gemaakt
  • De productiedatum
  • De maat
  • De naam en gegevens van de fabrikant
  • De modelbenaming

Het is in Nederland streng verboden om zonder valhelm te werk te gaan op een bouwplaats, of een andere gevaarlijke werkplek. Het is aangeraden om ook voor verbouwingen thuis een helm te dragen om ongelukken te voorkomen.

Wat staat er in de CAO m.b.t. veiligheid?

CAO staat voor: collectieve arbeidsovereenkomst. Het is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd. Hierin staan ook de veiligheids-en arbobepalingen voor de bouwplaats en werknemers. Hierin staat dat de werkgever gratis persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking hoort te stellen, zoals een veiligheidshelm en de juiste werkkleding. De werknemer is verplicht deze beschermingsmiddelen te gebruiken. Buiten valgevaar zijn er meerdere risico’s voor de werknemer die tot fatale incidenten kunnen leiden. Hier zijn nog enkele regels die in de cao staan:

  • De werknemer mag de werkzaamheden niet doen zonder een cursus veilig werken te hebben gevolgd
  • Er mag niet meer dan 25 kg getild worden
  • Bij het verwerken van 14 kg metsel en lijmblokken zijn hulpmiddelen verplicht
  • Gevaarlijke stoffen: de veiligheidshelmen beschermen de werknemers tegen verscheidene, maar niet alle, gevaarlijke stoffen. Het is in Nederland verboden om:
    • Asbest te verwerken
    • Oplosmiddelrijke producten bij binnenwerk te gebruiken
    • Zonder voldoende bescherming sterk vervuilend werk te ondernemen

Zijn er uitzonderingen?

Ja. Als alle veiligheidsmaatregelen voor veilig werken in normale omstandigheden zijn genomen, zijn er nog steeds uitzonderingen voor onvoorspelbare factoren, zoals het weer. Er wordt omtrent de veiligheid op de werkplaats ook rekening gehouden met de weersomstandigen. In geval van vorst en ander onwerkbaar weer moeten er strikte beslissingen en maatregelen worden genomen in verband met de veiligheid van de werknemers. De werkgever hoort in overleg met alle betrokken werknemers een beslissing te nemen of het weer te slecht is om te werken. Net zoals veiligheidshelmen hoort de werkgever winter/doorwerkkleding ter beschikking te stellen. Zo niet, is het aan de werknemer die in de openlucht werkt de keuze of hij/zij ophoudt met werken. Het zelfde geldt als de rijwegen/looppaden op de bouwplaats onbegaanbaar zijn, of als het glad is, en er een laag sneeuw ligt die niet geruimd kan worden. Het valgevaar moet zo minimaal mogelijk zijn, en deze weersomstandigheden verhogen het risico teveel voor een veilige werksituatie.
In geval van een meningsverschil tussen de werkgever en werknemer bestaat er een website waarop beide kunnen nakijken welke maatregelen er moeten worden genomen: doorwerken, wachten, of stoppen. Deze website, www.weerverlet.nl , is ook bereikbaar per telefoon op 085-4010733. Een groot voordeel van de nieuwe regeling, sinds de winter 2011/2012, is dat de werknemer tijdens onwerkbaar weer en vorstdagen zijn normale salaris behoudt zonder werkloos te worden.

Hoe kan ik de veiligheid verbeteren?

Ook al zijn er standaard regels waaraan de bouwplaats moet voldoen, is het belangrijk dat de veiligheid op een bouwplaats een prioriteit blijft. Er kunnen altijd nieuwe en onverwachte problemen opduiken waarop zo snel mogelijk een oplossing moet worden gevonden.

De volgende maatregelen kunnen helpen de helft van de ongevallen te voorkomen:

  • Aanwezigheid van randbeveiliging op daken, vloeren, steigers en platforms
  • Het beperken van laddergebruik en ladders geschikt plaatsen zodat ze niet omvallen/verschuiven
  • Betrouwbare constructie, plaatsing, en verankering van steigers
  • Afscherming van machines

Ook al helpen deze maatregelen veel ongevallen te voorkomen, het kan altijd beter!

Deze website biedt verschillende stappenplannen om de veiligheid op de werkplaats te verbeteren:

http://www.arboportaal.nl/onderwerpen/veilig-werken/arbeidsveiligheid/instrumenten-voor-verbetering-arbeidsveiligheid.html

  • WordPress
  • Facebook

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *